Litróf fastastjörnu ljósmyndað hérlendis

Snævari Guðmundssyni, fyrrverandi formanni Stjörnuskoðunarfélags Seltjarnarness, tókst nýlega að ljósmynda litróf fastastjörnunnar Vegu. Mun það vera í fyrsta sinn sem stjörnulitróf er fest á mynd hér á landi. Áður hefur verið greint frá öðrum stjörnumælingum Snævars á þessu vefsetri:
http://www.almanak.hi.is/61cygni.html
http://www.almanak.hi.is/61cygni2.html
http://www.almanak.hi.is/fjarreiki.html.

Síðan ofangreindar mælingar voru gerðar hefur Snævarr flutt sig um set og býr nú á Höfn í Hornafirði þar sem hann starfar við Náttúrustofu Suðausturlands. Þar hefur hann komið sér upp hvolfþaki fyrir sjónauka.

Sjónaukinn er af gerðinni, Meade LX 200 ACF með 40 cm (16 þumlunga) spegli og áföstum minni sjónauka af gerðinni Skywatcher ED með 80 mm linsu og einlitri (mono) ZWO ASI174MM-C myndavél. Nýlega keypti Snævarr rauflausan litrófsrita (e. slitless spectrograph) sem hann tengdi við myndavélina. Búnaðinn má sjá á meðfylgjandi mynd.

Í fyrstu tilraun beindi Snævarr sjónaukanum að björtu stjörnunni Vegu í Hörpunni og tók af henni 15 myndir sem hann sameinaði svo í eina. Hver myndataka tók eina sekúndu. Niðurstaðan er sýnd í línuritinu hér fyrir neðan.



Rauða línan táknar mælingu Snævars, en bláa línan er samanburðarróf úr erlendri stjörnustöð. Fram kemur að litrófsriti Snævars hefur náð að greina allar helstu línur sem einkenna frumefnið vetni: H-alfa, beta, gamma, delta epsilon, zeta og eta (H-a, H-b, H-g, H-d, H-e, H-z og H-h). Raufarlausir litrófsritar hafa það fram yfir rita með rauf að þeir eru ljósnæmari og hægt er að mæla fleiri stjörnur samtímis. Á móti vegur það að þeir gefa ekki eins skarpar línur. Fróðlegt verður að sjá hvernig Snævari gengur að mynda daufari stjörnur.
 

Þ.S. 16. 10. 2018
 

Forsíða