Í fréttaspegli Ríkisútvarpsins hinn 16. nóvember 2011 var fjallað um
alþjóðlegu geimstöðina sem gengur um jörðu. Þulur komst svo að orði:
"Alþjóðlega geimrannsóknastöðin sem vel sést í skammdeginu þegar heiðskírt er
þar sem hún lónar í um fjögur hundruð og sextíu kílómetra hæð yfir jörðu er
starfsstöð alþjóðlegs teymis vísindamanna. Frá Reykjavík sést hún á austurhimni,
reyndar til suðausturs. Skært ljós stafar frá henni, oft nokkuð gulleitt. Stöðin
sjálf er á stærð við fótboltavöll. Þar inni starfa sex eða sjö vísindamenn
hverju sinni. Dr. Bonnie Dunbar, geimfari, hefur nokkrum sinnum farið út í
stöðina til starfa. Hún er þaulreyndur geimfari frá Washington-fylki í
Bandaríkjunum, nú stödd í Reykjavík. Spegillinn ræddi við hana í dag...."
Þeim sem til þekkja kom þessi lýsing nokkuð á óvart. Strax sama kvöld birtist
athugasemd á Stjörnufræðivefnum þar sem sagt var að þarna hefði geimstöðinni
verið ruglað saman við reikistjörnuna Júpíter:
http://stjornuskodun.blog.is/blog/stjornuskodun/entry/1205237/.
Sú tilgáta var vafalaust rétt, og má furðulegt heita að einhver skyldi ímynda
sér að geimstöð sem gengur umhverfis jörðu á 90 mínútum sæist "lóna" á himninum
frá Reykjavík séð. (Reyndar er geimstöðin nálægt 400 kílómetra hæð frá jörðu,
svo að þar var önnur villa í frásögn Ríkisútvarpsins þótt minni háttar væri.)
Geimstöðin kemst ekki norðar en á 52. breiddargráðu (51,6 N) svo að hún getur
aðeins sést í stutta stund lágt á suðurhimni í Reykjavík, og aðeins þegar vel
stendur á. Til þess að svo megi verða þarf geimstöðin að vera stödd mjög
norðarlega á braut sinni þegar hún er í suðri frá Reykjavík. Við hagstæðustu
skilyrði geta um það bil átta mínútur liðið frá því að stöðin kemur upp fyrir
sjónbaug í suðvestri þangað til hún hverfur undir sjónbaug í suðaustri. Stöðin
kemst þá um 9° yfir sjóndeildarhring. Þótt hún sé í 1500 km fjarlægð frá
Reykjavík gæti hún hugsanlega orðið meðal björtustu stjarna í stutta stund, en birtan fer mjög eftir
afstöðunni til sólar. Á vefsíðunni www.heavens-above.com má finna spá um það hvenær geimstöðin sjáist frá
hverjum stað á jörðinni og hve björt hún verður. Þótt sú spá sé ekki fyllilega
nákvæm ætti hún að hjálpa áhugasömum athugendum að koma auga á geimstöðina.
Þ.S. 18.11. 2011
|