Geislunareiningar |
1 bekerel (becquerel, Bq) = geislavirkni efnismagns sem ein
kjarnasundrun verður í á hverri sekúndu. Geislaskammtur (raffræðilegur)
1 röntgen (R) = sá skammtur röntgengeisla eða gammageisla sem í
lofti leiðir til myndunar rafa (jóna) sem hafa til samans hleðsluna
2,58 ∙ 10-4 kúlomb af hvoru formerki fyrir sig (+/-) í hverju
kílógrammi lofts. Þessi eining (röntgen), sem miðast við áhrifin á
loft, er fremur ófullkominn mælikvarði á álagið á aðra hluti. (1
kúlomb er rafhleðslan sem straumurinn 1 amper flytur fram hjá
hverjum stað í leiðara á hverri sekúndu.) Geislaskammtur (orkufræðilegur)
1 grei (gray, Gy) = sá skammtur hvers kyns geislunar sem veldur því
að hvert kg efnis tekur í sig geislaorku sem nemur Geislaálag
1 sívert (sievert, Sv) = það geislaálag hvers kyns geislunar sem
hefur ámóta líffræðileg áhrif og skammturinn 1 grei af
röntgengeislum eða gammageislum. Algengt geislaálag á mannslíkamann
frá náttúrulegu umhverfi er 0,002-0,003 Sv (2 -3 millisívert) á ári. Á
Íslandi er þetta álag með því minnsta sem þekkist, um 0,001 Sv á
ári. Yfirleitt er ekki talin þörf á sérstökum varúðarráðstöfunum ef
álagið er undir 0,02-0,5 Sv á ári (markið er breytilegt eftir
líkamshlutum). Áhrifa hefur orðið vart á ungbörn og fóstur við
0,1 Sv á allan líkamann. Snögg geislun sem nemur 0,25 Sv á allan
líkamann, hefur sjaldan merkjanleg áhrif, en 3-7 Sv er banvænn
skammtur. Þ.S. 3. 6. 2022 (Að mestu úr Íslandsalmanaki 1998) |