Bandaríska geimvísindastofnunin (NASA) birti nýlega myndir
sem teknar voru úr gervitunglinu DSCOVR (Deep Space Climate
Observatory, einnig kallað GoreSat) sem skotið var á loft í febrúar
2015. Gervitungl þetta heldur sig nálægt jafnvægispunkti milli jarðar og
sólar í 1,5 milljón kílómetra fjarlægð frá jörð, fjórum sinnum lengra
frá jörðinni en tunglið (máninn). Séð frá gervitunglinu getur það gerst að tunglið gangi milli gervitungls og jarðar og skyggi á jörðina að hluta.
Þetta gerðist 16. júlí s.l. og var þá meðfylgjandi mynd tekin.
Þessi mynd er athyglisverð fyrir margra hluta sakir. Í fyrsta
lagi sýnir hún hversu dökkt tunglið er miðað við jörðina. Þetta mun koma
mörgum á óvart, sem horft hafa á tunglið þegar það er fullt. En mælingar
sýna að tunglið endurvarpar aðeins 7% af því sólarljósi sem á það fellur
og er því sannarlega dimmur hnöttur. Jörðin endurvarpar hins vegar 30%
af sólarljósinu. Endurvarpið er mest í áttina til ljósgjafans
(sólarinnar) og breytir það þessum tölum í 12% fyrir tunglið og 37%
fyrir jörðina. Á myndinni er tunglið "fullt" frá
gervitunglinu séð, og jörðin sömuleiðis. Sú hlið tungls sem þarna sést,
er hliðin sem snýr frá jörðu, svo að þar sést ekki "karlinn í tunglinu"
sem svo er nefndur. Stærðarmunur tungls og jarðar er áberandi, en munurinn
er reyndar meiri en myndin gefur til kynna því að tunglið er nær
myndavélinni en jörðin. Þvermál tunglsins er rúmlega fjórðungur af þvermáli
jarðar, en ekki rúmlega þriðjungur eins og myndin gefur í skyn.
Á myndinni kemur fram dökkur skuggi meðfram hægri rönd tunglsins. Þetta
er blekking sem stafar af því hvernig myndin er tekin. Í rauninni
eru þetta þrjár myndir, hver með sínum lit, sem sameinaðar eru í eitt
til að fá mynd í réttum litum. Myndirnar þrjár eru teknar með hálfrar
mínútu millibili, og hreyfing tungls á þeim tíma veldur því að sameinuð
mynd
truflast við tunglröndina. Hér fyrir neðan má sjá hvernig
tunglið færist yfir jörðina, séð frá gervitunglinu.
Myndirnar eru fengar af vefsíðu Bandarísku
geimvísindastofnunarinnar:
http://www.nasa.gov/feature/goddard/from-a-million-miles-away-nasa-camera-shows-moon-crossing-face-of-earth
Viðbót
Nú hefur geimvísindastofnunin komið upp
sérstakri vefsíðu sem sýnir myndir af jörðinni teknar frá þessu
gervitungli mörgum sinnum á sólarhring. Gervitunglið gerir ýmsar
mælingar á lofthjúpi og gróðri jarðar, en annað helsta hlutverk þess er
að fylgjast með sólinni og vara við sólgosum sem gætu haft áhrif á hér á
jörð.
Þ.S. 17. október 2015. Síðasta viðbót 30.10. 2015 |